Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011

ΔΙ' ΕΝΑ ΑΙΩΝΟΒΙΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟΝ


Εξέγερσις εις το Αγρίνιον δι' ένα αιωνόβιον πλάτανον


Βρισκόμαστε στο 1932 και κατά τις εργασίες για ασφαλτόστρωση και δημιουργία Πλατείας στο τέρμα της οδού Μπαϊμπά, (της σημερινής Πλατείας Καραπανέικα), ένας πλάτανος, που χάριζε απλόχερα την σκιά του στους περιοίκους και στους επισκεπτόμενους την λαϊκή αγορά, αποφασίστηκε να κοπεί.
Οι κάτοικοι διαμαρτυρήθηκαν "απειλούντες και ένοπλον αντίστασιν".
Διαβάστε το παρακάτω άρθρο από την εφημερίδα της εποχής "Νεολόγος Πατρών".


Δευτέρα 16 Μαΐου 1932


Πατήστε πάνω για μεγέθυνση.



Παλαιότερη ανάρτηση βελτιωμένη.

Τετάρτη 20 Ιουλίου 2011

Κωσταντίνος Χατζόπουλος (VIDEO)


Κωσταντίνος Χατζόπουλος
Εποχές και Συγγραφείς

 

.....από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ



Πατήστε πάνω για να δείτε το video




Στον πεζογράφο, εισηγητή του συμβολισμού στην Ελλάδα, ποιητή και κριτικό Κωσταντίνο Χατζόπουλο (Βραχώρι [Αγρίνιο], 1868-Ιόνιο Πέλαγος, 1920) αφιερώνεται το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ». 

Στο ντοκιμαντέρ γινόμαστε αυτόπτες μάρτυρες των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913), του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918), αλλά και του Εθνικού Διχασμού, όπως υπήρξε και ο Χατζόπουλος.


Ανάλυση περιεχομένου

Κεφάλαιο 02
 00:01:45:00 - 00:04:38:24 :: |Δ:00:02:53:24|
Τίτλος επεισοδίου: «ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ». 
Φωτογραφία του Κωσταντίνου Χατζόπουλου και κείμενο που παρουσιάζει τον πεζογράφο, ποιητή και κριτικό. 
Η αφηγήτρια αναφέρεται στη διαπραγμάτευση των λογοτεχνικών αυτών ειδών από τον Κωσταντίνο Χατζόπουλο, στην ένταξή του στην πρώτη μεταπολεμική γενιά, στον εγκλεισμό του στα περιορισμένα πλαίσια του τόπου του, αλλά και στην επιθυμία του να ανοιχθεί σε ευρωπαϊκά πεδία. 
Άρθρο του Πέτρου Χάρη δημοσιευμένο στο περιοδικό «ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ» (τόμος 28, τεύχος 332 [1940]), με τίτλο «ΕΝΑΣ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ», που αφορά στον Κωσταντίνο Χατζόπουλο, είκοσι χρόνια μετά τον θάνατό του (1920) και πλάνα από τη Marien Platz του Μονάχου.

Κεφάλαιο 06
 00:04:39:00 - 00:11:19:24 :: |Δ:00:06:40:24|

Ζωγραφικό πορτρέτο του Κωσταντίνου Χατζόπουλου, φωτογραφία του Χαρίλαου Τρικούπη, κτίριο στο Ναύπλιο. 
Η αφηγήτρια αναφέρεται στις γενικότερες πολιτικές ανακατατάξεις που συνέβησαν επί πρωθυπουργίας του εκσυγχρονιστή Χαρίλαου Τρικούπη, στην κατασκευή σημαντικών δημοσίων έργων, στην εσωτερική μετανάστευση και τη συγκέντρωση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα, στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, του πιστωτικού συστήματος και του εμπορίου, στη βελτίωση των συγκοινωνιών, στην αύξηση των ελεύθερων επαγγελμάτων, στην αντιπολιτευτική πολιτική του συντηρητικού Θεόδωρου Διληγιάννη, στην ενίσχυση της πολεμικής μηχανής, στην πτώχευση του 1893 και στην ήττα της Ελλάδας κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. 
Η αφηγήτρια συνεχίζει παραθέτοντας ότι o Κωσταντίνος Χατζόπουλος υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913) και του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918), αλλά και του Εθνικού Διχασμού. 
Ζωγραφικός πίνακας που εικονίζει τη διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου, πλάνα από σιδηροδρομικές γέφυρες, διαφημιστική φωτογραφία του μηχανουργείου «Η ΣΦΥΡΑ» των Γκλαβάνη-Καζάζη που έδρευε στον Βόλο, άλλη φωτογραφία από εσωτερικό εργοστασίου, πλάνα από φιλμ αρχείου που αποδίδουν την αγροτική ζωή της εποχής, πλάνα από σιδηροδρόμους, ελληνικά χαρτονομίσματα, φωτογραφία του Θεόδωρου Διληγιάννη, φιλμ αρχείου με στρατιώτες και το ανεπαρκές πολεμικό υλικό των Βαλκανικών Πολέμων, πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΤΟ ΑΣΤΥ» που δημοσιεύει τον λόγο του Χαρίλαου Τρικούπη για τον προϋπολογισμό του έτους, γελοιογραφία από το περιοδικό «ΝΕΟΣ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ» με θέμα την πτώχευση και την αναζήτηση δανείου από τον Τρικούπη, πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΤΟ ΑΣΤΥ» που συγκρίνει τις δύο κυριαρχούσες προσωπικότητες της πολιτικής ζωής του τέλους του 19ου αιώνα (Τρικούπη και Διληγιάννη), πλάνα από φιλμ αρχείου από τους Βαλκανικούς Πολέμους και από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από την επιστροφή του Βασιλιά Κωνσταντίνου στα ελληνικά πολιτικά πράγματα και από διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας.

Κεφάλαιο 13
 00:11:20:00 - 00:12:06:24 :: |Δ:00:00:46:24|

Ενδεικτικό από το Γυμνάσιο Μεσολογγίου του Κωσταντίνου Χατζόπουλου
Η αφηγήτρια αναφέρεται στο ότι, παρά το συνομήλικο του Κωσταντίνου Χατζόπουλου και του Μιλτιάδη Μαλακάση, οι δύο λογοτέχνες δεν συνδέθηκαν ποτέ φιλικά, και στην περιγραφή του Κωσταντίνου Χατζόπουλου ως ανθρώπου μελαγχολικού από τους λογοτέχνες που συνδέθηκαν φιλικά μαζί του (Γιάννης Καμπύσης, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Παύλος Νιρβάνας). 
Φωτογραφία από το σπίτι που έζησε ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος, άρθρο για τον Χατζόπουλο του Άγγελου Τερζάκη με τίτλο «Ο ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΚΙ’ ΕΜΕΙΣ», φωτογραφίες του Γιάννη Καμπύση και του Ανδρέα Καρκαβίτσα, σκίτσο-πορτρέτο του Παύλου Νιρβάνα.

Κεφάλαιο 14
 00:12:07:00 - 00:14:38:24 :: |Δ:00:02:31:24|

Σελίδα του βραχύβιου λογοτεχνικού περιοδικού «Η ΤΕΧΝΗ», που εξέδιδε ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος από τον Νοέμβριο 1898 έως τον Οκτώβριο 1899 (συνεργαζόταν με το ψευδώνυμο ΠΕΤΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ). Η αφηγήτρια αναφέρεται στην έκδοση και οικονομική στήριξη του περιοδικού «Η ΤΕΧΝΗ» (1898)-είχε γίνει κληρονόμος μεγάλου κτήματος στα Λυκορράχια Αγρινίου από τον θείο του-, ένα περιοδικό που, αν και μικρής διάρκειας, άσκησε μεγάλη επίδραση στους λογοτέχνες του καιρού του (συνεργάστηκε ο Κωστής Παλαμάς) και υποστήριζε τη δημοτική, τις φιλοσοφικές ιδέες του Φρίντριχ Νίτσε (FRIEDRICH NIETZSCHE) και τη μεταλαμπάδευση των ευρωπαϊκών ρευμάτων στην ελληνική λογοτεχνική πραγματικότητα, καθώς επίσης προήγαγε και την ποιητική που εκπροσωπούσε το ρεύμα του συμβολισμού. 
Πλάνα από την περιοχή Λυκορράχια  Αγρινίου, χαρακτικό που εικονίζει το έργο του Κωσταντίνου Χατζόπουλου (διακρίνονται τα έτη γέννησης και θανάτου [1868 και 1920], ενώ κάποιος κρατά το λογοτεχνικό περιοδικό «Η ΤΕΧΝΗ» και άλλος το μυθιστόρημά του «Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΥ»), φωτογραφία του Κωστή Παλαμά, εσώφυλλο ελληνικής έκδοσης του έργου του Νίτσε «ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑΣ» (“ALSO SPRACH ZARATHUSTRA”), σελίδα από τους «ΛΟΓΟΥΣ ΤΟΥ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ» και το ποίημα του Σίλλερ (CHRISTOPH FRIEDRICH VON SCHILLER) «ΕΚΤΟΡΟΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ» (στην έκδοση του περιοδικού «ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ» [τόμος 28, τεύχος 332, (1940)]), από τα ανέκδοτα έργα του, σε ελληνική μετάφραση.

Κεφάλαιο 16
 00:14:39:00 - 00:15:55:24 :: |Δ:00:01:16:24|

Εσώφυλλο του λογοτεχνικού περιοδικού «Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ». 
Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συνεργασία του Κωσταντίνου Χατζόπουλου με το περιοδικό «Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ» (20 Ιουλίου 1901-20 Απριλίου 1902, εκδότες ο αδελφός του Δημήτρης Χατζόπουλος [ΜΠΟΕΜ] και ο Γιάννης Καμπύσης) και στη μετάφραση θεατρικών έργων (1902-1905) που ανεβάζουν με τους θιάσους τους ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Βασιλικού Θεάτρου Θωμάς Οικονόμου και η ηθοποιός Μαρίκα Κοτοπούλη. 
Τέλος, αναφέρεται στη γέννηση της κόρης του Σέντας το 1902. Φωτογραφίες των Δημήτρη Χατζόπουλου [ΜΠΟΕΜ], Γιάννη  Καμπύση, ιδιόχειρα του Κωσταντίνου Χατζόπουλου, σχεδιάσματα για τη μετάφραση του έργο του Φραγκίσκου Γκριλπάρτσερ (FRANZ GRILLPARZER) «ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ» («DIE AHNFRAU»), έκδοση με φωτογραφία του Θωμά Οικονόμου, φωτογραφία της Μαρίκας Κοτοπούλη.

Κεφάλαιο 19
 00:15:56:00 - 00:17:21:24 :: |Δ:00:01:25:24|

Εσώφυλλο του περιοδικού «Ο ΝΟΥΜΑΣ», που εκδιδόταν στην Αθήνα. Η αφηγήτρια περιγράφει τη συνεργασία του Κωσταντίνου Χατζόπουλου με το λογοτεχνικό περιοδικό «Ο ΝΟΥΜΑΣ», δημοσιεύοντας πεζογραφήματα και κριτικά κείμενα, αλλά και με άλλα περιοδικά όπως «ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ», «ΝΕΑ ΖΩΗ» Αλεξανδρείας, «Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ» κ. ά. 
Αναφέρει, επίσης, ότι εγκαταλείπει το ψευδώνυμο ΠΕΤΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ και χρησιμοποιεί πλέον το πραγματικό του όνομα Κωσταντίνος Χατζόπουλος.
Φύλλα από το έντυπο «ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ» και δημοσίευμα στο οποίο αναπαρίσταται η πρώτη έκδοση της ποιητικής συλλογής του Κωσταντίνου Χατζόπουλου «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΕΡΗΜΙΑΣ» (1898, με το ψευδώνυμο ΠΕΤΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ)

Κεφάλαιο 24
 00:17:22:00 - 00:29:12:14 :: |Δ:00:11:50:14|

Πανοραμικά πλάνα από το Μόναχο. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην, κατά την παραμονή του στη Γερμανία, ίδρυση μιας σοσιαλιστικής ένωσης (1909), ενώ αργότερα γίνεται μέλος του Σοσιαλιστικού Κέντρου Αθηνών (1911), αλλά και στη μετέπειτα απογοήτευσή του από τη σοσιαλιστική πρακτική. 
Συνεχίζει λέγοντας ότι ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος δημοσιεύει όμως άρθρα σχετικά με τον σοσιαλισμό. 
Φωτογραφία με τα μέλη του Β’ Συνεδρίου του ΣΕΚΕ, που αποφασίζουν τον Απρίλιο του 1920 την προσχώρησή τους στην Τρίτη Σοσιαλιστική Διεθνή και το μετονομάζουν σε ΚΚΕ, δημοσίευμα με τον τίτλο και το σήμα της εφημερίδας "Ο ΕΡΓΑΤΗΣ» του ΒΟΛΟΥ".




Κυριακή 17 Ιουλίου 2011

Τα καλοκαίρια των παιδικών μας χρόνων



Θέλησα, με τον καύσωνα που βολοδέρνει το Αγρίνιο αυτές τις μέρες, να γράψω κάτι για τις καλοκαιρινές μας αποδράσεις -όσοι βέβαια από εμάς είχαν αυτή την πολυτέλεια- των παιδικών μας χρόνων κάπου κοντά στην πόλη μας, στα Ρεμπάκια, στην Σταμνά, στην Αμφιλοχία...
Διαβάζοντας όμως τις παλιές αναρτήσεις στο blog της αγαπημένης μου "Γιαγιάς Αντιγόνης" -τις διαβάζω ξέρετε σαν βιβλίο, που έχουμε μόνιμα αφημένο στο κομοδίνο μας, με τον σελιδοδείκτη μέσα στις σελίδες του για να συνεχίσουμε την επόμενη...-, βρήκα αυτό που θα διαβάσετε πιο κάτω.

Εσείς με την φαντασία σας τοποθετήστε τα εκεί που είπαμε...στα Ρεμπάκια, στην Σταμνά, στην Αμφιλοχία ή όπου αλλού οι αναμνήσεις σας σας οδηγούν.


Μπανιερά μες τον χειμώνα

 


Τέτοιες μέρες, κλαψιάρες, κάνω βόλτες, στα καλοκαίρια
που πέρασαν .
Τούτο δω είναι στα τέλη του ’50.
Στις δόξες του, το Ν. Φάληρο.
Παραλία με κάτασπρη άμμο που την χώριζε ένας δρόμος
από τον σταθμό του ηλεκτρικού.
Τα Ρεμπάκια το 1956. http://etolikoartis.blogspot.com/

Παρέες, κατέφθαναν με χραμάκια, και τσάντες
υφασμάτινες καρώ «των ψώνιων», ‘όπως τις λέγαμε.
Κάθε νοικοκυριό, είχε το διχτάκι- τσάντα για τον μπακάλη
και τις τετράγωνες τις μεγαλύτερες.

Απλώναμε όπου βρίσκαμε χώρο, το στρωσίδι, κι ‘ένα
γύρο τα τσαντικά.

Τις καθημερινές ερχόταν ο γυναικείος πληθυσμός, κυρίως.
Μικρά, μάνες, γιαγιάδες και κοπελούδες που έτσι κι αλλιώς
δεν είχαν και την άδεια να ξεπορτίσουν.

Εμείς πηγαίναμε με την μάνα τη γιαγιά τις αδελφάδες μου
και την Αντζελα , μια κοπέλα από τα Τζάντε, που έμενε
στο πλαινό σπίτι.
Τότε ήταν στα είκοσι, είχε δύο χρόνια που ήρθε
από το νησί και δέθηκε πολύ με την μεγάλη μας.

Πλατσουρίζαμε στα ρηχά . Κόσμος πολύς, στοιβαγμένος
στην παραλία που απλωνόταν ίσα με το ύψος του Μοσχάτου
εκεί που έπεφτε το ποτάμι.
Κοντά δεν είχαμε πάει ποτέ γιατί λέγανε πως τα νερά ,
εκεί ήταν λερά.

Οι τολμηροί έπαιρναν τις σαμπρέλες, από τις ρόδες
των αυτοκινήτων και ξεμάκραιναν.

Οι ηλικιωμένες φορούσαν τις κομπινεζόν ,
λύνανε το κοτσάκι και κουνούσαν τα πόδια
στο νερό για τα αρθριτικά.
Τα πιτσιρίκια παίζανε με την κάτασπρη άμμο.
Οι μεγαλύτερες φορούσαν σατέν και πλεχτά μαγιώ
με φαρδιές μπρατέλες.
Καπέλα ψάθινα στολισμένα στο πλάι με λουλουδάκια,
ή κερασάκια ανάλογα την ηλικία.
Οι γιαγιάδες μαντίλες σφιχτοδεμένες στο πηγούνι.
Αιτωλικό http://etolikoartis.blogspot.com/

Σαν τέλειωνε το παπάριασμα στο νερό με την ανακατεμένη άμμο,
άρχιζε το μαρτύριο του σεντονιού.
Δυό κρατούσαν την σεντόνα, για να αλλάξουμε με την σειρά μας
να βάλουμε τα τσίτινα ρομπάκια μας.

Ανοίγανε οι λαδόκολες και άρχιζε το τσιμπούσι, έτσι για να
στανιάρουμε .
Βαθύ μεσημεράκι , ερχόταν η ώρα του παγωτού, λίγο πριν
γυρίσουμε σπίτι μας.
Ξυλάκι κρέμα για τις μεγάλες 1 δρχ, με σοκαλάτα για
την νεολαία 1,5. Αυτά για την πολυτέλεια, από το
κοντινό γαλακτοπωλείο.

Το φθινόπωρο του ’59 η Αντζελα έφυγε για την Αυστραλία,
φορώντας ένα φόρεμα εμπριμέ, τσάρλεστον, και μια
βαλιτσούλα δερμάτινη καφετιά.
Της είχε έρθει η πρόσκληση από τους θειούς της.
Την περίμενε δουλειά και γαμπρός.
Ακόμα και σήμερα που όλα γίνανε άλλα, θυμάμαι
σαν με φέρει το πέρασμα, κατά κει το κόκκινο σατέν,
μεταχειρισμένο μπανιερό της.
Όλα στη ζωή μου είναι δεμένα με ανθρώπους
που με σημάδεψαν .
Τα παλιά, καλά χρόνια που συνήθως λέμε,
αναφέρονται μόνο στην νιότη που το έσκασε.

Γιαγιά Αντιγόνη...κοινές και λατρεμένες οι αναμνήσεις μας!!!!



Οι φωτογραφίες είναι από το καταπληκτικό blog:
http://etolikoartis.blogspot.com/


Τετάρτη 13 Ιουλίου 2011

1977...Α' ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ


1977
Τελευταία μέρα μαθημάτων και αρχή των εξετάσεων. Το Γ1 τμήμα του 1ου Λυκείου Αγρινίου σε αναμνηστική φωτογραφία.

Διακρίνονται οι μαθητές:
Πρώτη σειρά (καθιστοί):
Κ. Αρμπουνιώτης, Θ. Καραγιώργος, Α. Κολαζάς, Δ. Κολοβός, Α. Καπέλης, Γ. Βουγιουκλίδης, Π. Καραλής, Χ. Αλπογιάννης,
και πιο πίσω:

Α. Θεοδώρου, Γ. Αντωνόπουλος, Β. Βαλτινός, Κ. Κομματάς, Κ. Κατσακιώρης, Κ. Καλυβόπουλος, Χ. Γαρουφαλής, Γ. Καραθανάσης, Λ. Ιωσηφίδης, Μ. Κάκκος, Γ. Ζαχαριάδης, Γ. Καραγιώργος, Γ. Γεραντώνης, Π. Κατσιάδας, Θ. Βέλιος, Δ. Γουρούνας, Γ. Καλαμίδας, Π. Κοκότης, Β. Αμβράζης, Λ. Διαμαντής, Χ. Καραγιάννης, Ν. Γεραντώνης, Γ. Γρηγορίου, Γ. Βασιλείου, Κ. Γουρνάρης.

Πίσω δεξιά διακρίνεται ο καθηγητής  κ. Αναγνωστόπουλος



================================

1976
Το ίδιο τμήμα, ένα χρόνο πριν, σε εκδρομή στην Πάργα.

Διακρίνονται οι μαθητές:
καθιστοί: Κ. Καλυβόπουλος, Γ. Γρηγορίου, Μ. Κάκκος, Λ. Ιωσηφίδης, Θ. Βαλαώρας, Κ. Κατσακιώρης, Π. Κοκότης, Γ. Βουγιουκλίδης,

όρθιοι: Μ. Σελιμάς, Γ. Βασιλείου, (…;), Τ. Παπαδημητρίου, Π. Κυριλής, (…;), Κ. Κομματάς, Κ. Αρμπουνιώτης, Δ. Κολοβός, Α. Κολαζάς, Ν. Γεραντώνης, Χ. Καραγιάννης, Α. Θεοδώρου, Ροϊδοδήμος
πάνω στη μάντρα: Θ. Τόλης, Β. Βαλτινός, (…;), Γ. Αντωνόπουλος, (…;), Λ. Διαμαντής.


Τις φωτογραφίες μας τις έστειλε ο Γιώργος Βουγιουκλίδης. Τον ευχαριστώ θερμά!!




Παρασκευή 8 Ιουλίου 2011

Η Πρατίνα

...του Δημήτρη Χατζόπουλου - Μποέμ




Το διήγημα "Η ΠΡΑΤΙΝΑ" του Μποέμ (Δημήτρη Χατζόπουλου), δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Ημερολόγιον του Σκόκου", το 1900.
 



Τετάρτη 6 Ιουλίου 2011

ΒΟΛΤΑΡΟΝΤΑΣ...ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ


...Τότε που τις Κυριακές, φορώντας τα καλά τους οι Αγρινιώτες, περπατούσαν στα σοκάκια του.

1962
Διακρίνονται οι: Αρ. Μπαρχαμπάς, Γιάννης Δρόσος. 

Αρχείο Μπέμπας Δρόσου




1963

Αρχείο Μπέμπας Δρόσου





1956
Διακρίνονται οι μαθήτριες: Μ. Παρδαλοπούλου, Γ. Παπαθανάση, Ν. Σερέτη, Μ. Παύλου, Παπανικολάου, Λούλα Τσάμη. 

Αρχείο Μαρίας Μπώκου




1966

Αρχείο Μαρίας Rixinger




1958

Αρχείο Νίτσας Ραυτοπούλου




1949

Αρχείο Κώστα Μουντζούρη



Τρίτη 5 Ιουλίου 2011

Αφοι Παπαστράτου


Η δυναστεία του καπνού.


 Το ξεκίνημα στις αρχές του αιώνα, τα καπνομάγαζα στο Αγρίνιο και η επέκταση στο εξωτερικό



Ευάγγελος Παπαστράτος
 Ο νεότερος από τους τέσσερις γιους ενός παντοπώλη, του διάσημου για τα καπνά του Αγρινίου, ο οποίος είχε αρχίσει την επαγγελματική του σταδιοδρομία σε ηλικία 12 ετών ως υπάλληλος ενός γραφείου εμπορίας αγροτικών προϊόντων, ο Ευάγγελος Παπαστράτος, θείος του τελευταίου των Παπαστράτων που έφυγε στις αρχές Ιουλίου «κληροδοτώντας» τη μεγάλη καπνοβιομηχανία σε συγγενείς του δευτέρου και τρίτου βαθμού, ήταν αυτός που έθεσε τα θεμέλια της δημιουργίας αλλά και της ανάπτυξης της εταιρείας που έγινε συνώνυμη με το ελληνικό τσιγάρο.

 Όλα ξεκίνησαν την πρώτη δεκαετία του αιώνα, στα περίχωρα του Αγρινίου.

 Ήταν το 1906 όταν με δανεικό κεφάλαιο 3.000 δρχ. σε ηλικία 22 ετών, παρά την αντίθεση των δικών του, ο Ευάγγελος Παπαστράτος από κοινού με τον Σωτήρη Αυγερινό ίδρυσε την εταιρεία εμπορίας καπνών και άλλων αγροτικών προϊόντων «Αυγερινός & Παπαστράτος».
 Τα μεγαλύτερα αδέλφια του Σωτήρης, Γιάννης και Επαμεινώνδας και η αδελφή του Αλεξάνδρα είχαν ήδη τραβήξει τον δικό τους δρόμο, αυτός έδειχνε να εξελίσσεται σε έναν πολλά υποσχόμενο υπάλληλο και στέλεχος εταιρείας με παράδοση και φήμη, αλλά δεν δίστασε να ανοίξει τον δικό του δρόμο στα καπνά, που αφθονούσαν στην περιοχή, για να γίνει στη συνέχεια δημιουργός μεγάλων επιχειρήσεων και ο «οδηγός» της οικογένειας, όλα τα μέλη της οποίας ­ άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο ­ θα διαδραμάτιζαν τον δικό τους σημαντικό ρόλο.

 Ο πρόδρομος του κολοσσού

Ο πατέρας του, Αναστάσης Παπαστράτος, γιος του πραγματικού παπα-Στράτου που με την παπαδιά του είχε μετακομίσει πολλά χρόνια πριν στο Αγρίνιο από το απροφύλακτο από τους ληστές χωριό του, τα Προσήλια του Δήμου Θέρμου, δεν ζούσε πια.
 Όλοι τού συνιστούσαν να μην αφήσει την εμπορική φίρμα «Ρόζης & Βαρνάβας» όπου δούλευε και είχε ήδη κερδίσει την εκτίμηση των εργοδοτών του, αλλά αυτός σκεφτόταν είτε να φύγει μετανάστης στην Αμερική είτε να τολμήσει την επιχειρηματική καριέρα στην Ελλάδα.
Η εταιρειούλα με την επωνυμία «Αυγερινός & Παπαστράτος» έμελλε να αποτελέσει τον πρόδρομο της κραταιάς καπνοβιομηχανίας «Παπαστράτος ΑΒΕ Σιγαρέττων», καθώς έπεισε τον νεαρό επιχειρηματία ότι «ο καπνός είναι το μέλλον».

Επαμεινώνδας Παπαστράτος
Στα επτά μόλις χρόνια που κράτησε η λειτουργία της, καθώς ο Σ. Αυγερινός το 1913 πέθανε και η εταιρεία διαλύθηκε, τα καθαρά κέρδη έφθασαν τις 150.000 δρχ., οι μισές από τις οποίες ανήκαν στον μικρότερο αυτό γιο του Αναστάσιου Παπαστράτου και της Χαρίκλειας Καββαδία.
 Ο Βαλκανικός Πόλεμος δεν στάθηκε σοβαρό εμπόδιο για την εταιρεία. Το μέλλον ξανοιγόταν λαμπρό για τον τολμηρό καπνέμπορο, ο οποίος ξεπερνώντας τα σύνορα είχε φθάσει στο Κάιρο, στο Ρότερνταμ, στη Δρέσδη και στο Ανόβερο, για να δημιουργήσει στέρεες βάσεις συνεργασίας με μεγάλους καπνεμπορικούς οίκους και καπνοβιομηχανίες του εξωτερικού, διαφημίζοντας την ποιότητα του αγρινιώτικου καπνού.
 Η επεξεργασία των καπνών είχε εκσυγχρονισθεί και η «διάδοχος» εταιρεία «Αδελφοί Παπαστράτου», που ιδρύθηκε τον Μάη του 1913 από τον Ευάγγελο Παπαστράτο και τον αδελφό του Σωτήρη, τον οποίο έπεισε να παρατήσει τη στρατιωτική καριέρα, δεν άργησε να κερδίσει πολύ περισσότερα, χάρη και σε μια μεγάλη ποσότητα καπνών παλαιών αποθεμάτων που ο Ευ. Παπαστράτος αγόρασε από τους παλαιούς προϊσταμένους του και τότε πια ανταγωνιστές του της εταιρείας «Ρόζης & Βαρνάβας», καπνά που μπόρεσε να μεταπωλήσει σε πολύ υψηλότερες τιμές.

 Ο μεγαλύτερος εξαγωγέας

Ιωάννης Παπαστράτος

Οι δουλειές μεγάλωναν και στον Οίκο Παπαστράτου δεν άργησε να εισέλθει ­ πριν από τον μεγαλύτερο των αδελφών Επαμεινώνδα ­ και ο άλλος αδελφός, ο Γιάννης, λαμπρός δικηγόρος που έγινε και γερουσιαστής, ο πατέρας του τελευταίου Αναστάσιου ­ ή Τάσου, όπως τον φώναζαν ­ Παπαστράτου που έφυγε σε ηλικία 88 ετών τον περασμένο μήνα και ο οποίος, όπως έκαναν όλοι οι Παπαστράτοι ως το τέλος της ζωής τους, συχνά κατέβαινε στο εργοστάσιο που ο πατέρας και οι θείοι του δημιούργησαν το 1930 στον Πειραιά.
 Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε την επιστράτευση αλλά ο μεγαλύτερος από τα αδέλφια κράτησε την εταιρεία όρθια. Κανένας από τους τέσσερις αδελφούς δεν είχε ακόμη αποκτήσει δικό του σπίτι, όταν, μετά τον πόλεμο, η εταιρεία έκτισε μεγάλες καπναποθήκες στα 12 μεγαλύτερα καπνοπαραγωγικά κέντρα της χώρας και άρχισε να επεκτείνεται με γραφεία και στο εξωτερικό.
Με την ίδρυση γραφείου με τη φίρμα «Papastratos Freres» στο Άμστερνταμ, γύρω στα 1920, η ελληνική εταιρεία άρχισε να αποκτά σταθερές βάσεις συνεργασίας με τις μεγαλύτερες καπνοβιομηχανίες του κόσμου. Το σχέδιο της ίδρυσης μιας μεγάλης, σύγχρονης ελληνικής καπνοβιομηχανίας δεν άργησε να αποτελέσει στόχο προτεραιότητας για την οικογένεια.
«Όταν οι περιστάσεις έκαναν να περιορισθούν σημαντικά οι δυνατότητες του εξαγωγικού καπνεμπορίου, κρίναμε πως είχε φθάσει η ώρα να ασχοληθούμε και με τη βιομηχανία σιγαρέτων στην Ελλάδα» έλεγε αργότερα ο Ευάγγελος Παπαστράτος.

Σωτήριος Παπαστράτος

 Το έτος 1930 ήταν έτος-σταθμός για τους Παπαστράτους καθώς τον Ιούλιο αυτού του έτους ίδρυσαν την καπνοβιομηχανία «Παπαστράτος Ανώνυμη Βιομηχανική Εταιρεία Σιγαρέτων» με σκοπό ­ από τότε ­ την παραγωγή τσιγάρων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Στον Πειραιά, δίπλα σε χώρους εναποθήκευσης και επεξεργασίας καπνών που προορίζονταν για εξαγωγή, στις 21 Μαΐου 1931 ο Ελευθέριος Βενιζέλος πάτησε ένα κουμπί και έβαλε σε κίνηση τα μηχανήματα του εργοστασίου της εταιρείας που έφθασε στις ημέρες μας να αναδειχθεί στον μεγαλύτερο έλληνα εξαγωγέα καταναλωτικών προϊόντων με εξαγωγές τσιγάρων αξίας 100 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ.
Τα πρώτα βιομηχανικά βήματα της εταιρείας στο εξωτερικό δεν γίνονται τώρα, που επιχειρείται η ίδρυση και λειτουργία εργοστασίου στο Βουκουρέστι με επένδυση 1,2 δισ. δρχ.
Το 1933 οι Παπαστράτοι έγιναν οι πρώτοι έλληνες επιχειρηματίες που έφτιαξαν εργοστάσιο στη Δυτική Ευρώπη. Τότε ιδρύθηκε στο Βερολίνο η βιομηχανία «Hellas - Zigaretten Fabrik», που παρήγε τσιγάρα με τα σήματα Hellas Rea, Hellas Diana, Hellas Fee.
 Εξαιτίας του ναζισμού και του εθνικισμού που αυτός καλλιέργησε, όπως έλεγε αργότερα ο Ευ. Παπαστράτος, το εργοστάσιο έκλεισε το 1936, με ζημιά που εκμηδένισε τα κέρδη μιας δεκαετίας από το καπνεμπόριο.
 Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος βρήκε φτωχότερη από πολλές απόψεις την οικογένεια, αφού τον Σεπτέμβριο του 1940 σε ηλικία 57 ετών πέθανε ξαφνικά από την καρδιά του μέσα στο εργοστάσιο ο Σωτήρης Παπαστράτος.
 Οι Γερμανοί το 1941 δέσμευσαν 2,5 εκατ. κιλά αποθέματα καπνών της εταιρείας και κατέσχεσαν άλλο 1,5 εκατ. κιλά που κατέληξαν στη Γερμανία. Το εργοστάσιο έχει επιταχθεί αλλά μετατρέπεται σε εστία της αντίστασης στον κατακτητή. Ένας εργάτης εκτελείται από τους ναζιστές μέσα στο εργοστάσιο του Πειραιά. Ο εμφύλιος και οι καταστροφές που ακολουθούν δεν αφήνουν άθικτες τις εγκαταστάσεις. Στην αρχή το εργοστάσιο το είχε καταλάβει ο ΕΛΑΣ και το βομβάρδισαν αγγλικά πλοία από το λιμάνι με όλμους και στη συνέχεια το κατέλαβαν οι Άγγλοι για να το βομβαρδίσει ο ΕΛΑΣ. Χρειάστηκαν μήνες για να τεθεί ξανά σε λειτουργία και περισσότεροι για να αναπτυχθούν και πάλι, μετά τον εμφύλιο, οι καπνεμπορικές δραστηριότητες.
 Από το 1940 ως το 1959 η καπνοβιομηχανία όχι μόνο δεν μπόρεσε να μοιράσει κανένα απολύτως μέρισμα αλλά είχε και ζημιές 10 περίπου εκατομμυρίων.



Οι 4 Αδελφοί Παπαστράτου και στη μέση όρθιος ο Τάσος Ι. Παπαστράτος

Προφητικά λόγια

Ο Ευάγγελος Παπαστράτος, ο οποίος με έντονη πάντα τη συναίσθηση του κοινωνικού καθήκοντος την περίοδο της Κατοχής συνεργαζόταν με τον ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και διετέλεσε αντιπρόεδρός του, το 1948 πάντρεψε τη μονάκριβη κόρη του Χάρη που είχε αποκτήσει από τον γάμο του με την Αικατερίνη Δαμβέργη με τον βιομήχανο Θανάση Γκέρτσο, πατέρα του Δημήτριου Γκέρτσου που συμμετέχει και σήμερα στη διοίκηση της καπνοβιομηχανίας.
Το 1953 σε ηλικία 73 ετών πέθανε ο μεγαλύτερος των τεσσάρων αδελφών Επαμεινώνδας και πέντε χρόνια αργότερα, το 1958, σε ηλικία 79 ετών πέθανε και ο άλλος αδελφός του Γιάννης. Ο ίδιος πέθανε τον Μάρτιο του 1973 σε ηλικία 89 ετών.
Απέμεινε τότε ένας μόνο Παπαστράτος, ο ανιψιός του, γιος του αδελφού του Γιάννη, Αναστάσιος, που έφυγε σε ηλικία 88 ετών στις αρχές Ιουλίου 1998.
«Ο Τάσος, ο γιος του Γιάννη, ο μόνος από την τρίτη γενεά της οικογένειάς μας που σώζει το όνομα Παπαστράτος, σηκώνει το κύριο βάρος των επιχειρήσεών μας» έλεγε ο Ευ. Παπαστράτος. «Ελπίζω πως το έργο που δημιουργήσαμε οι τέσσερις γιοι του Αναστάση και της Χαρίκλειας Παπαστράτου θα συνεχισθεί και στο μέλλον...» έγραφε προφητικά, πιστεύοντας πως δίπλα στους συγγενείς του θα σταθούν «και όλοι οι συνεργάτες μας, από τους διευθυντές ως τους εργάτες μας ­ όλη η πλατύτερη οικογένειά μας που δημιουργήθηκε και στερεώθηκε με κοινές προσπάθειες δεκαετιών».

Οι Αδελφοί Παπαστράτου σε νεαρή ηλικία.

Πώς έφθασε στο σημερινό σχήμα

Από το  1932 με τις επιχειρήσεις καπνών, ­ την εμπορική και τη βιομηχανική, ­ συνέδεσε την καθημερινή του ζωή ο Αναστάσιος Παπαστράτος, γιος του Γιάννη, που για πολλά χρόνια και ως λίγο πριν από τον θάνατό του τον περασμένο Ιούλιο ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της βιομηχανίας.
 Η μεγάλη οικογένεια των Παπαστράτων ευτύχησε να αποκτήσει πολλά παιδιά αλλά λίγους γιους και από το 1927 επιτελική θέση είχε αναλάβει επίσης ο Θάνος Καψάλης, γιος της αδελφής των τεσσάρων Παπαστράτων Αλεξάνδρας.
«Καθώς ήμασταν μια καθαυτό οικογενειακή επιχείρηση που οφείλει την προκοπή της στη στενή αλληλεγγύη των τεσσάρων αδελφών μελών της, θελήσαμε να συγκεντρώσουμε γύρω μας και να προωθήσουμε τους διάφορους συγγενείς μας τόσο από την πατρική όσο και από την πλευρά της μητέρας μας, κι όταν ακόμη δεν μας ήταν πολύ οικείοι» έγραφε στα μέσα της δεκαετίας του '60 ο ίδιος ο Ευ. Παπαστράτος,
 «προδιαγράφοντας» θα έλεγε κανείς και το μέλλον των οικογενειακών επιχειρήσεων που πέρασαν πια ­ μετά και τον θάνατο του Αναστ.  Παπαστράτου ­ στα χέρια άλλων μελών της οικογενείας που δεν φέρουν το επώνυμο Παπαστράτος, όπως είναι ο Αναστάσιος Αβέρωφ και ο Νικόλαος Ηλιάσκος, οι επιχειρηματίες που ηγούνται της μεγάλης καπνοβιομηχανίας.

Πηγή: http://www.tovima.gr/



Δευτέρα 4 Ιουλίου 2011

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος...


...στο Αγρίνιο.

25η Μαΐου 1930

Γιορτές της εκατονταετηρίδος για την απελευθέρωση της Ελλάδος από τον Τουρκικό ζυγό και ο τότε Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος επισκέπτεται το Αγρίνιο.
Κατά την διάρκεια της επίσκεψής του θεμελίωσε τις Προσφυγικές κατοικίες στον Άγιο Κων/νο.



Ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τον δήμαρχο Ανδρέα Παναγόπουλο στην θεμελίωση των προσφυγικών κατοικιών.



...Τας εορτάς της εκατονταετηρίδος εν Αγρινίω ετίμησε δια της παρουσίας του και ο Πρωθυπουργός κ. Βενιζέλος δια πρώτην φοράν επισκεπτόμενος το Αγρίνιον...
...Η δημοτική Αρχή εγκαίρως μεριμνήσασα είχεν ανεγείρει εις την είσοδον της πόλεως ωραίαν αψίδα με την επιγραφήν: "Σου εύχονται το καλώς ώρισες οι Αγρινιώτες", έμπροσθεν δε του Δημαρχείου ετέραν αψίδαν....
...Κάτωθι δε της αψίδος εφέρετο επιγραφή: "Η πόλις του Αγρινίου στο δημιουργό της Μεγάλης Ελλάδος"...
...Εις τον σταθμόν υπεδέχθη τον κ. Πρωθυπουργόν ο κ. Δήμαρχος με το Δημοτικόν Συμβούλιον, οίτινες και επιβάντες αναμενόντων αυτοκινήτων κατηυθύνθησαν εις το Δημαρχείον...
...Άμα ως η πομπή των αυτοκινήτων ήρξατο εισερχομένη εις την πόλιν, ουρανομήκεις ζητωκραυγαί εδόνησαν το στερέωμα, βγαλμένοι από τα στόματα πολλών από τας χιλιάδας των θεατών, οίτινες κατά τους ειδικούς υπερέβαινον τας 10 χιλιάδας, από δε τους εξώστας αι κυρίαι έρρανον δι' ανθέων τον κ. Πρωθυπουργόν και την ακολουθίαν του....
(Αποσπάσματα από την εφημερίδα "ΦΩΣ" του Αγρινίου)


Στο σπίτι του Δημάρχου Α. Παναγόπουλου. Στο ισόγειο το Λαϊκό Φαρμακείο.



Ο λόγος που εκφώνησε ο Πρωθυπουργός στο Αγρίνιο.
"Σας ευχαριστώ θερμώς δια την υποδοχήν την οποίαν μου εκάματε και από την οποίαν είμαι πολύ ενθουσιασμένος και από τα λόγια που μου απηύθυνεν εξ ονόματός σας ο κ. Δήμαρχος.
Γνωρίζω τα ζητήματα που σας απασχολούν, μου τα ανέπτυξε ο κ. Νομάρχης από τα υπομνήματα που δι' αυτού μου υποβάλατε.
Ζητείτε Πρωτοδικείον. Δεν είναι δυνατόν η Κυβέρνησις να κάνη παντού Πρωτοδικεία, έχετε έναν τόπον ο οποίος οργά εις πρόοδον και θα ήτο λυπηρόν να σκεφθή κανείς ότι περιμένει να προοδεύσει από το Πρωτοδικείον. Σας λέγω, λοιπόν, δια το Πρωτοδικείον όχι.
Σας απασχολεί πολύ ο δρόμος που θα σας δώση συγκοινωνίαν με την Ευρυτανίαν. Η Κυβέρνησις θα φροντίση δια την ταχυτέραν του αποπεράτωσιν, όπως θα φροντίση να αποξηρανθούν ταχέως και αι λίμναι αι οποίαι θα αποδώσουν την υγείαν εις κατοίκους και χιλιάδας στρεμμάτων γης εις τους αγρότας.
Γνωρίζω, επίσης, ότι σας ανησυχεί το ζήτημα του λιμένος, σ' αυτό πρέπει να είσθε ήσυχοι, διότι η Κυβέρνησις θα φροντίση να γίνει λιμήν παρέχων συγχρονισμένας ευκολίας εις το εμπόριον και την επιβατικήν κίνησιν.
Γνωρίζω ότι παραπονείσθε δια την ανεπάρκειαν των καλλιεργητικών δανείων και γνωρίζω ότι πράγματι τα καπνά είναι ανεπαρκή, όπως επίσης και ότι θέλετε αγροτικήν ασφάλειαν.
Αυτά που δύναμαι να υποσχεθώ σας λέγω ναι, αλλά δια το Πρωτοδικείον σας λέγω όχι, Θα διατάξω μόνον την ταχίστην έναρξιν της λειτουργείας του μονομελούς δικαστηρίου.
Γνωρίζω ακόμη ότι ζητείτε και μιαν Γεωργικήν Σχολήν, με μεγάλην μου ευχαρίστησιν ακούω την αίτησίν σας ταύτην και την λαμβάνω υπό σημείωσιν δια να κάμω ό,τι πρέπει.
Σας ευχαριστώ άλλη μια φορά για την μεγάλη υποδοχήν που μου κάματε".


Πηγή: "ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΚΑΙ ΔΗΜΑΡΧΙΕΣ" 
           της Μεταξούλας Μανικάρου και Χρυσούλας Σπυρέλη.



Παρασκευή 1 Ιουλίου 2011

Ντούτσαγα...


Ντούτσαγα...μια συνοικία του Αγρινίου, νοτιοανατολικά, στην άκρη τότε της πόλης.

Σύμβολα και σημεία αναφοράς της Ντούτσαγας ήταν το Γηροκομιό, τα λιοστάσια και τα καπνοτόπια, το αυλάκι με το νερό που έτρεχε όλη τη χρονιά ανάμεσα από τα σπίτια και ο μύλος του Ραμόπουλου, κάτω από το ταμπακαριό του Σκεπαρνιά. 
Ύστερα τα πλατάνια με το Γ' Δημοτικό Σχολείο, τα ταμπακαριά του Αλεξόπουλου και ιδιαίτερα οι δύο ναοί: Η Αγία Τριάδα και ο Αη-Γιώργης. Οι δύο αυτοί ναοί καθόριζαν και τα εσωτερικά όρια της Ντούτσαγας. 
Η Αγία Τριάδα με την "Επάνω Ντούτσαγα", ο Αη Γιώργης με την "Κάτω".
 (Απόσπασμα από το βιβλίο: "Γεννήθηκα στην Ντούτσαγα", του Αθανάσιου Παλιούρα.)

=======================

Σκηνές από την Ντούτσαγα...κάποτε!!

1947
Αρχείο Μαρίας Μπώκου.



1937
Οδός Σκόπα
Χρήστος και Νίκη Σερέτη στα σκαλιά του σπιτιού τους.

Αρχείο Μαρίας Μπώκου.




1949
Διακρίνονται: Αλ. Παγώνη, Ελ. Σερέτη, Κ. Παγώνη, Χρ. Σερέτης, Μαρία Μακρή, Νίκη Σερέτη.

Αρχείο Μαρίας Μπώκου.




Οδός Σκόπα
Ελένη και Νίκη Σερέτη στη λότζα του σπιτιού τους.

Αρχείο Μαρίας Μπώκου.




1950

Αρχείο Μιχάλη Ουρανή.





================================

Ευχαριστώ πολύ την Μαρία Μπώκου και τον Μιχάλη Ουρανή για την παραχώρηση των φωτογραφιών.