Τρίτη 30 Αυγούστου 2011

Παρέες Αγρινιωτών....

...κάποτε στα κουτούκια.


Τα ταπεινά κουτούκια, χώροι συνάντησης φίλων, χώροι πολιτικών μαζώξεων, χώροι διασκέδασης.
Εκεί τα γλέντια, τα καλαμπούρια, τα πειράγματα αλλά εκεί και οι νταλκάδες και οι αναδουλειές.
Εκεί κλείνονταν οι δουλειές, εκεί έπνιγαν τους πόνους τους με ένα καρτούτσο, εκεί σύχναζαν οι λόγιοι της εποχής.



Ίσως στις παρακάτω φωτογραφίες αναγνωρίσετε γνωστά σας πρόσωπα.







Στο "Φτωχοκάλυβο"
1960




Στο "Φτωχοκάλυβο"
1969




Τις φωτογραφίες μου τις παραχώρησε η κ. Δρόσου - Κωνσταντινίδη
και ο κ. Κώστας Μουντζούρης.
Τους ευχαριστώ θερμά.


Δευτέρα 29 Αυγούστου 2011

Το Αγρίνιο του 1668

  
Ας γνωρίσουμε το Αγρίνιο του 17ου αιώνα με τα μάτια ενός Τούρκου. 
Πρόκειται για τον Εβλιγιά Τσελεμπή,
 τον περιηγητή που κυριαρχεί τον 17ο αιώνα.

Ο Εβλιγιά Τσελεμπή ταξίδεψε σ' ολόκληρη την Οθωμανική αυτοκρατορία επί 40 χρόνια και οι αφηγήσεις του που έχουν καταγραφεί σε οκτώ τόμους, έχουν τον τίτλο "Σεγιαχατναμέ" (Βιβλίο των ταξιδιών)
Ο όγδοος τόμος αναφέρεται στην χώρα μας.
Γράφει για ότι βλέπει και ακούει. 
Παρά τις θεολογικές του σπουδές είναι ευφάνταστος, δεισιδαίμων, αφελής και απλοϊκός. Οι διηγήσεις του αποτελούν μερικές φορές κράμα πραγματικότητας και μύθου. Ωστόσο παραθέτει πληροφορίες που σπάνια συναντάμε στα κείμενα των Ευρωπαίων περιηγητών. 
Για τον λόγο αυτό το έργο του αποτελεί ιστορική πηγή μεγάλης σημασίας, δεδομένου ότι περιηγήθηκε κατά τον 17ο αιώνα, περίοδο για την οποία τα κείμενα των Ευρωπαίων είναι περιορισμένα.
Στην Ελλάδα ήρθε το 1667. Η περιήγησή του στην Αιτωλοακαρνανία πραγματοποιήθηκε το 1668. Την εποχή αυτή η περιοχή είναι γνωστή με το όνομα Κάρλελι και έχει πρωτεύουσα το Αγγελόκαστρο.
Απ' το Αγγελόκαστρο, αφού ο Εβλιγιά και η συνοδεία του πέρασαν μιά γέφυρα με επτά μάτια (καμάρες) έξω απ' την κωμόπολη (πρόκειται για την παλιά γέφυρα του Δίμηκου στον σταθμό), βάδισαν βόρεια και ύστερα ανατολικά. Έφτασαν στο Αγρίνιο, Λαχόρ (Βραχώρι) όπως το αναφέρει. 

Γράφει λοιπόν:

Ο κασαμπάς (κωμόπολη) Λαχόρ 
Στα χώματα του Κάρλελι βρίσκεται ο κασαμπάς  Λαχόρ , που είναι ναχιγιές του ομωνύμου καζά …
Συνολικά, έχει τριακόσια σεράγια (αρχοντικά), χτισμένα με πέτρα και σκεπασμένα με κεραμίδι. Και δεν υπάρχει σπίτι που να μην είναι αρχοντικό. 
Οι κάτοικοι είναι όλοι πλούσιοι πασάδες, μπέηδες και – γενικά – ανήκουν σε ηγεμονικά σόγια.
Χειρόγραφο του Εβλιγιά Τσελεμπή
Ο κασαμπάς Λαχόρ , βρίσκεται στην πλαγιά του βουνού και περιτριγυρίζεται από αμπέλια και μπαχτσέδες.
Έχει τρία τζαμιά με πετρόχτιστους μιναρέδες, που είναι σκεπασμένοι με κεραμίδια. 
Στους μαχαλάδες βρίσκονται: έντεκα μεστζίτ (τέμενος χωρίς μιναρέ), δύο μεντρεσέδες (Ιεροδιδασκαλεία), τρία μεκτέπ (σχολείο για μικρά παιδιά), δύο τεκέδες  (μοναστήρια) και ένα χαμάμ  (λουτρό για ομαδικό μπάνιο) που ανακουφίζει τις ψυχές. Διαθέτει σαράντα καταστήματα και δεν έχει μπεζεστένι (σκεπαστή θολωτή αγορά).
Μα, αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Αφού στο παζάρι μπορείς να βρείς όλα τα πολύτιμα υφάσματα κι άλλα ακριβά εμπορεύματα. Η αγορά βρίσκεται σε πολύ ωραία τοποθεσία, που σου φτιάχνει τη διάθεση για ψώνια. Το κλίμα είναι ευχάριστο. Και η περιοχή είναι γεμάτη με πελώρια πλατάνια, που όμοια δεν βρίσκεις πουθενά αλλού στη Ρούμελη (Ευρώπη), την Περσία ή την Αραπιά. Χάρη στο πυκνό φύλλωμά τους ο ήλιος δεν φτάνει ποτέ στη γή. Και η ζέστη δεν επηρεάζει την περιοχή ούτε τον αφόρητο Ιούλιο. 
Ακόμα, υπάρχει ένα πηγάδι αμπού χαγιάτ, που, μέσα στη μεγαλύτερη καλοκαιριάτικη θέρμη, το νερό του σου παγώνει το χέρι. 
Πάνω στο κεφαλάρι ενός από τα μάτια (καμάρες) της γέφυρας, υπάρχει ένα καφενείο που μοιάζει με εργαστήριο κινέζικης ζωγραφικής, έτσι όπως είναι στολισμένο με κεντήματα. Στο καφενείο αυτό μαζεύονται όλοι οι περιηγητές της υφηλίου – της θάλασσας και της ξηράς – και ανταλλάσσουν απόψεις. Πρόκειται, πραγματικά, για χώρο επιστημονικών συγκεντρώσεων. 
Στο άκρο του καφενείου, στην υπερυψωμένη πλευρά, βρίσκονται σιδερένια ανάκλιντρα. Εκεί μπορούν να καθήσουν οι διερχόμενοι και να νοιώσουν ‘‘σαν στο σπίτι τους’’. Μπορούν να ξαπλώσουν και να ξαποστάσουν, να πάρουν τον καφέ τους, να φάνε και να πιούνε, ή να διασκεδάσουν και να ξεφαντώσουν. 
Στο θεσπέσιο αυτό περιβάλλον τα κλαδιά των δέντρων είναι γεμάτα με φωλιές πουλιών που, όταν αρχίζουν τα μελαγχολικά αλλά τόσο μελωδικά κελαϊδίσματά τους, οι ψυχές των ανθρώπων που τα ακούν, αναπτερώνονται. Τέτοια πλατάνια μόνο σε κάποια νησιά της ΄Ασπρης Θάλασσας (Μεσόγειος) μπορείς να συναντήσεις. 
΄Ισως, μονάχα ο μεγάλος πλάτανος με τα εβδομήντα επτά μαρμάρινα στηρίγματα, που βρίσκεται μπροστά στην καστρόπορτα του φρουρίου της Κώ, γίνεται να συγκριθεί με τούτα τα ευλογημένα δέντρα. 
Ο κασαμπάς ( κωμόπολη)  μπορεί να είναι μικρός, αλλά είναι περιποιημένος, συμπαθητικός και πλούσιος. Ανάμεσα στους άιάνηδες (εύποροι, νοικοκύρηδες, πρόκριτοι) ξεχωρίζουν οι φαμελιές των: Τουρνάζογλου, Απτί Πασά – που είναι κι αυτοί μίρ-μιράν (πασάδες, αξιωματούχοι) και αλαϊμπέηδες (αρχηγοί των σπαχήδων) – καθώς και των επτά αδερφών του που είναι  κι αυτοί μίρ-μιράν (πασάδες, αξιωματούχοι) και αλαϊμπέηδες (αρχηγοί των σπαχήδων). (Και τόσοι άλλοι ντεριμπέηδες (άρχοντες, ευγενείς, πρόκριτοι) της περιοχής, όλοι ντυμένοι με σαμαρογούνια). 
Τα σεράγια (αρχοντόσπιτα) έχουν τόσο μεγάλους αυλόγυρους, που μερικοί άρχοντες ζεύουν εκατό άλογα και οργανώνουν ιπποδρομίες με τύμπανα και μουσικές ή παίζουν το τζιρίτ (παιγνίδι με άλογα) μες στις τεράστιες αυλές τους.
Όλα αυτά τα πλουσιόσογα έχουν τέτοιες συγγένειες μεταξύ τους, που στο Λαχόρ (Βραχώρι - Αγρίνιο) δεν υπάρχουν πιά ξένοι. Οι μόνοι πραγματικοί ξένοι είναι οι μεροκαματιάρηδες στα υποστατικά. Κάθε άρχοντας έχει διακόσια με τριακόσια παλικάρια, που τρέχουν πάνω-κάτω για τις δουλειές τους». 

Πηγές: Εφημερίδα Αγγελοκάστρου "Το Κάστρο" (Φύλλο Σεπτεμβρίου 2010)
            Νέα Εποχή



Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

Τα μαθητικά τα χρόνια μας


1970
Γυμναστικές επιδείξεις της Ε΄ και Στ΄ τάξης του 8ου Δημοτικού σχολείου.
Μέχρι τη χρονιά εκείνη το 8ο και το 5ο συστεγάζονταν στα Παπαστράτεια Εκπαιδευτήρια.




Διακρίνονται: Γιάννης Μάζης, Θεόδωρος Μπλίτσας, Γιώργος Βουγιουκλίδης, Χρήστος Αλπογιάννης (δεν είναι πια μαζί μας…), Μαϊκαντής, Χρήστος Πετρούλας, Λευτέρης Διαμαντής, Κώστας Κομματάς, Κώστας Αρμπουνιώτης



Λίγα χρόνια μετά....το 1977
Τελειόφοιτοι Λυκείου πιά σε αναμνηστική φωτογραφία



πρώτη σειρά (καθιστοί):
Κ. Αρμπουνιώτης, Θ. Καραγιώργος, Α. Κολαζάς, Δ. Κολοβός, Α. Καπέλης, Γ. Βουγιουκλίδης, Π. Καραλής, Χ. Αλπογιάννης,
και πιο πίσω:

Α. Θεοδώρου, Γ. Αντωνόπουλος, Β. Βαλτινός, Κ. Κομματάς, Κ. Κατσακιώρης, Κ. Καλυβόπουλος, Χ. Γαρουφαλής, Γ. Καραθανάσης, Λ. Ιωσηφίδης, Μ. Κάκκος, Γ. Ζαχαριάδης, Γ. Καραγιώργος,Γ. Γεραντώνης, Π. Κατσιάδας, Θ. Βέλιος, Δ. Γουρούνας, Γ. Καλαμίδας, Π. Κοκότης, Β. Αμβράζης, Λ. Διαμαντής, Χ. Καραγιάννης, Ν. Γεραντώνης, Γ. Γρηγορίου, Γ. Βασιλείου, Κ. Γουρνάρης


Πίσω δεξιά διακρίνεται ο καθηγητής κ. Αναγνωστόπουλος

 Τις φωτογραφίες μας τις έστειλε ο κ. Γιώργος Βουγιουκλίδης. Τον ευχαριστώ θερμά.


Σάββατο 20 Αυγούστου 2011

Παναγιά Προυσιώτισσα


Η Αρχόντισσα της Ρούμελης

Σε τρεις μέρες, στις 23 Αυγούστου, όλη η Ρούμελη γιορτάζει την Κυρά της. Την δική της Παναγιά. 
Την Παναγιά την Προυσιώτισσα.

Αγρινιώτες προσκυνητές στον Προυσό το καλοκαίρι του 1934


Στο κέντρο καταπράσινων και πανύψηλων βουνών, στα νότια του νομού Ευρυτανίας και μόλις 36 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, βρίσκεται εδώ και χίλια περίπου χρόνια το ιστορικό και σε όλους μας ακουστό μοναστήρι της Κυράς της Ρούμελης, της Παναγίας της Προυσιώτισσας περιτριγυρισμένο από απότομους και άγριους βράχους που προκαλούν δέος που και μόνο τους ατενίζεις.
Το μοναστήρι είναι ιστορικό, αγιασμένο, που η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της Ρούμελης, της Θεσσαλίας αλλά και της χώρας. 
Κατά χιλιάδες προστρέχουν οι πιστοί στην χάρη της, άλλοι να την επικαλεστούν και άλλοι θερμά να την ευχαριστήσουν. Όχι μόνο τον Αύγουστο όπου και εορτάζει το μοναστήρι ( στις 23 Αυγούστου ημέρα αποδόσεως της Κοίμησης της Θεοτόκου και συνάμα ημέρα ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας ) αλλά και όλο το χρόνο, άνθρωποι γονατιστοί, άλλοι με λαμπάδες και τάματα, μάνες με παιδιά στην αγκαλιά, ηλικιωμένοι που με δυσκολία περπατούν, νέοι που ζητούν την παρηγοριά ,γονείς με τα παιδιά τους… Όλοι προσμένουν καρτερικά στην σειρά, για να φτάσουν στο μικρό και σκοτεινό ναό, καθολικό της Ιεράς Μονής, για να φτάσουν στη Χάρη Της, να ακουμπήσουν τα γεμάτα πίστη χείλη τους στην σεβάσμια εικόνα της Παναγίας, να λάβουν τις δωρεές Της και τις ευλογίες Της.
Όλους μας περιμένει η Παναγία, όλους, ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, ανεξαρτήτως φύλου, γένους, φυλής. Μια είναι η μεγάλη μας μάνα, η μάνα που στοργικά περιμένει τα παιδιά Της να έλθουν κοντά Της και να ζητήσουν τις μεσιτείες Της.

Στα νοτιοδυτικά της Ευρυτανίας, στις απολήξεις των βουνών Καλιακούδα και Χελιδώνα βρίσκεται από τον 9ο αιώνα η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας, στις νότιες κορυφογραμμές της Πίνδου, διάλεξε η Κυρά της Ρούμελης να χτίσει το σπίτι της, μακριά από πόλεις και θορύβους αλλά κοντά σε φτωχούς, άσημους βοσκούς και σε άγριους τόπους . Κοιτώντας από ψηλά το μοναστήρι θαρρείς που είσαι σε ουράνια κλίμακα, αισθάνεσαι την μηδαμινότητα του ανθρώπου αλλά παράλληλα αισθάνεσαι και την απεραντοσύνη του Δημιουργού που « τα πάντα εν σοφία εποίησε ».
Βλέπεις ολόκληρη της Ιερά Μονή από ψηλά και αισθάνεσαι το νοερό χέρι της Παναγίας να σε κρατεί, βλέπεις το καμπαναριό με τις μελωδικότατες καμπάνες, βλέπεις τα σήμαντρα, το τάλαντο, τα κελιά των φιλόξενων μοναχών, το Συνοδικό ( χώρος για υψηλά προσκεκλημένα άτομα κατά την πανήγυρη της Μονής), το βαπτιστήριο με τον ιερό ναό των Αγίων Πάντων, το κοιμητήριο των πατέρων της Μονής, τους τριώροφους ξενώνες για τους προσκυνητές και το καθολικό όπου τελούνται οι ιερές ακολουθίες καθημερινά προς δόξαν του Τριαδικού μας Θεού και της οικοδέσποινας της Μονής, της Παναγίας Προυσιώτισσας.

Αγρινιώτες προσκυνητές στον Προυσό το καλοκαίρι του 1938

Από που όμως ήρθε και με ποιο τρόπο η εικόνα της Παναγιάς.

Τον καιρό που βασίλευε ο εικονομάχος Θεόφιλος στην Κωνσταντινούπολη, άρχισε μεγάλο διωγμό κατά των Αγίων εικόνων και έστειλε βασιλικές διαταγές σε κάθε πόλη και χώρα, διατάζοντας τους ορθόδοξους και απειλώντας τους με βασανιστήρια και εξορίες για να κατεβάσουν τις Αγίες εικόνες και να τις κάψουν ή να τις καταστρέψουν. Όσοι πείθονταν σε αυτή τη βασιλική διαταγή έπαιρναν αξιώματα και τιμές, όσοι όμως αρνούνταν να καταστρέψουν τις Αγίες εικόνες τότε τους εκτελούσε είτε με απάνθρωπα βασανιστήρια είτε τους εξόριζε.
Εκείνη την εποχή το 829 μ.Χ η σεβάσμια εικόνα της Παναγίας βρισκόταν σε μια πόλη της Τουρκίας, στην Προύσα της Μικράς Ασίας.
Όπως τιμούσαν την Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπολη, έτσι ακριβώς οι πιστοί τιμούσαν τον ναό που βρισκόταν η ιερή εικόνα της Παναγίας. 
Αφού έπεσε βασιλική διαταγή να καταστραφούν όλες οι ιερές εικόνες ένα αρχοντόπουλο, γιος ενός άρχοντα της βασιλικής αυλής, κινούμενος από θείο ζήλο και βλέποντας τα θαύματα που καθημερινά έκανε η εικόνα της Παναγίας δεν θέλησε να υπακούσει στην διαταγή αυτή και να καταστρέψει την θαυματουργή εικόνα. Αυτός λοιπόν ο ευσεβής νέος πήρε την εικόνα αυτή και κατέφυγε στα μέρη της Ελλάδας όπου θα μπορούσε να ησυχάσει από τους μανιώδους αιρετικούς.
Ενώ ο νέος αυτός είχε κατέβει με την ιερή εικόνα ως την Καλλίπολη της Θράκης, άγνωστο πώς η εικόνα χάθηκε. Ποιος μπορεί να περιγράψει τα δάκρυα και την πίκρα του αρχοντόπουλου, χτυπιόταν και οδυρόταν και αναστενάζοντας συνεχώς έκλαιγε πιστεύοντας ότι η εικόνα εξαφανίστηκε λόγω της αμαρτωλότητάς του. 
Αφού έμεινε αρκετές μέρες κλαίγοντας είπε στον εαυτό του: « Παρόλο που η Κυρία μου Θεοτόκος θέλησε να φυλάξει μόνη Της την αγία Εικόνα, εγώ δεν γυρίζω πίσω στην πατρίδα μου γιατί δεν μπορώ να βλέπω να καταστρέφουν τις Άγιες εικόνες και να καταπατούν τα Άγια σύμβολα της Εκκλησίας μου ». 
Με αυτούς τους λογισμούς ήρθε και κατοίκησε στην Υπάτη κοντά στη σημερινή Λαμία και έκτισε ένα μικρό εκκλησάκι για να παρηγορηθεί για την ξενιτιά του.
Ένα παιδί από τους βοσκούς, φύλαγε τα γίδια του πατέρα του και μια νύχτα εκεί που κοιμόταν, εκεί περίπου που είναι το σημερινό κοιμητήριο της Μονής, δίπλα από το κρυφό σχολειό, ακούει ξαφνικά πίσω του γλυκούς και απαλούς ύμνους. Από το φόβο του ξύπνησε και ενώ σκεφτόταν να βρει από πού έρχονται οι ύμνοι αυτοί, βλέπει ξαφνικά ένα πύρινο στύλο, μια φωτεινή δέσμη, που ξεκινούσε από μια σπηλιά και έφτανε ως τον ουρανό. Στην αρχή σκέφτηκε ότι ήταν ουράνιο τόξο, έπειτα πάλι μονολογούσε ότι το ουράνιο τόξο αφενός βγαίνει την ημέρα, αφετέρου είναι καμπυλωτό σε σχήμα, ενώ η φωτεινή αυτή στήλη ήταν κατακόρυφη ως τον ουρανό. Φεύγει λοιπόν κατατρομαγμένο στον πατέρα του και του αναφέρει το παράδοξο αυτό γεγονός. Ο πατέρας του αρχικά δεν το πίστεψε, αλλά παρ όλες τις επιμονές του παιδιού του, την άλλη νύχτα πηγαίνουν μαζί και ω! του θαύματος!!!
Οι γλυκειές μελωδίες συνεχιζόταν και ο πυρσός ξεκινούσε πάλι από το σπήλαιο και έφτανε στον ουρανό.
Την άλλη μέρα το παιδί μαζί με τον πατέρα του και μερικούς άλλους βοσκούς εξερευνούν το σπήλαιο και βλέπουν την Αγία εικόνα να φεγγοβολά και να αστράφτει. Αφού την προσκύνησαν και χάρηκαν που βρήκαν ένα τέτοιο θησαυρό, άνοιξαν μονοπάτι προς το σπήλαιο για να ανάβουν καθημερινά ένα καντηλάκι μπροστά στην Χάρη Της.
Με ποιο όμως τρόπο ήρθε μόνο ο Θεός ξέρει.

Μετά από λίγες ημέρες το γεγονός αυτό μαθεύτηκε στις γύρω πόλεις και περιοχές και έφτασε στα αυτιά του αρχοντόπουλου που την μετέφερε από την Προύσα. Χωρίς να χάσει καιρό πήρε μαζί του τους δούλους του και έτρεξε σε εκείνα τα μέρη αναζητώντας αυτό που επιζητούσε. Μετά από δυο μέρες έφτασε και μόλις την αντίκρισε, την αναγνώρισε αμέσως και έπεσε κάτω προσκυνώντας Την. Ποτάμι τα δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια του, δάκρυα χαράς για την εύρεση του θησαυρού του.
Έπειτα αφού φιλοδώρησε τους χωρικούς που την βρήκαν πήρε την εικόνα για να επιστρέψει στην Υπάτη λέγοντάς τους : « Αδελφοί μου μη διαμαρτύρεστε εναντίον μου, διότι αφενός η εικόνα είναι δική μου και έπειτα ο τόπος αυτός δεν είναι κατάλληλος ούτε για χτίσιμο εκκλησίας ούτε για συνάξεις προσκυνητών ».
Με αυτά τα λόγια άφησε λυπημένους τους βοσκούς και αυτός πήρε την Αγία εικόνα και αναχώρησε. Καθώς έφτασαν σε κάποιο ύψωμα του δρόμου κουράστηκαν και έβαλαν την εικόνα σε ένα ερειπωμένο εκκλησάκι για να ξαποστάσουν. Ενώ αποκοιμήθηκαν, όταν ξύπνησαν δε βρήκαν την εικόνα και ο άρχοντας σκέφτηκε ότι τους παρακολουθούσαν οι βοσκοί και ήρθαν κρυφά και την έκλεψαν.
Καθώς επέστρεφαν πίσω, το αρχοντόπουλο άκουσε μια γυναικεία φωνή λέγοντάς του : « Ω νέε σώσου και πήγαινε στο καλό, διότι εγώ αναπαύομαι καλύτερα σε αυτούς τους άγριους και ορεινούς τόπους με απλοϊκούς βοσκούς παρά σε μεγαλουπόλεις με πλούσιους άρχοντες. Αν θέλεις να μείνεις μαζί μου έλα και θα ‘ναι και για καλό σου ». 
Και ξαφνικά πάνω στο βουνό δημιουργήθηκε το τύπωμα της Παναγίας, μια τρύπα στην κορυφή του βουνού σε μέγεθος ίση με την εικόνα και κατά ύψος του βουνού εμφανίστηκαν αποτυπώματα ανθρωπίνου πέλματος. Περπάτησε δηλαδή η Παναγία προς την κορυφή του βουνού διαπερνώντας το για να φτάσει και πάλι στην θέση όπου αυτή διάλεξε να γίνει το μόνιμο κατοικητήριό της εδώ και χίλια περίπου έτη.
Αυτά τα άκουσε το αρχοντόπουλο με προσοχή και ελευθέρωσε τους δούλους του και γύρισε πάλι στο σημείο ευρέσεως της εικόνας και εγκατέλειψε τα εγκόσμια και αφοσιώθηκε στην υπηρεσία της Παναγίας.
Έτσι λοιπόν έχουμε τους πρώτους μοναχούς που εγκαταστάθηκαν στον ιερό αυτό τόπο, που διάλεξε η Κυρά της Ρούμελης να χτίσει το αιώνιο σπίτι της, το αρχοντόπουλο που πήρε το μοναχικό όνομα Διονύσιος και ο δούλος του που πήρε το όνομα Τιμόθεος.
Εκατοντάδες υπήρξαν συνολικά οι μοναχοί που διάβηκαν στο ψηφιδωτό του χρόνου το κατώφλι από την ιστορική Μονή της Παναγίας της Προυσιώτισσας, αγιάστηκαν και αγίασαν.


Η αργυρόχρυση επένδυση-το πουκάμισο της Παναγίας- οφείλεται σε εκπλήρωση τάματος του γενναιότατου στρατηγού Καραϊσκάκη, ο οποίος όταν συχνά αρρώσταινε από την ασθένεια της θέρμης, πολλάκις φιλοξενούνταν στην Μονή Προυσού και νοσηλευόταν εκεί.
Έταξε στην Παναγιά να του χαρίσει την γιατρειά για να συνεχίσει τους ένδοξους αγώνες του για την απελευθέρωση του γένους, και θα την έντυνε με αργυρόχρυσο πουκάμισο.
Πράγματι μετά την θεραπεία, ευγνωμονώντας Την, εκπλήρωσε το τάμα του στολίζοντάς την με την θαυμάσια τεχνουργημένη επένδυση, έργο του χρυσοχόου καλλιτέχνη Γεωργίου Καρανίκα το 1824, όπως μας αποκαλύπτει η ανάγλυφη επιγραφή πάνω από τον δεξιό ώμο της Παναγίας : 
« Η Παντάνασσα. Δι εξόδων του γενναιοτάτου στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη, χειρί Γεωργίου Καρανίκα, 1824 ».


Aπό το βιβλίο του Καθηγητού Αρχαιολογίας κ.Αθανασίου Παλιούρα: 
Το Μοναστήρι της Παναγίας στον Προυσό

Τις φωτογραφίες μας τις έστειλε η Νίτσα Ραυτοπούλου.
Την ευχαριστούμε θερμά. 


Τετάρτη 17 Αυγούστου 2011

Η Καπνοφυτεία...


Η διαδικασία της καλιέργειας του καπνού σε ένα υπέροχο κείμενο, που δημοσιεύτηκε στον "ΝΕΟΛΟΓΟ" Πατρών στις 8 Μαΐου του 1912.




Αναδημοσιεύτηκε και στο....http://ouranos.gr/

Δευτέρα 8 Αυγούστου 2011

Ο Αιματηρός Αύγουστος...


....του 1926, στο Αγρίνιο.

                               
Στα μέσα της δεκαετίας του 1900 συστηματοποιείται η εμπορία καπνών στο Αγρίνιο και στις καπναποθήκες συγκεντρώνεται εργατικό προσωπικό, που δουλεύει κάτω από πολύ άσχημες συνθήκες. Χωρίς καμιά νομική προστασία και με πολύ χαμηλά μεροκάματα.
Εκεί λοιπόν στα καπνομάγαζα αρχίζει να διαμορφώνεται η εργατική συνείδηση κι εκεί γεννιέται το εργατικό κίνημα του Αγρινίου.
Το 1911 ιδρύεται το Σωματείο Καπνεργατών.
Ιδρυτικά μέλη όπως καταμαρτυρεί ένας πίνακας που υπάρχει ακόμα ανηρτημένος στο Εργατικό Κέντρο Αγρινίου, ήταν:


Σακαρέλης Δημήτρης
Κασούμης Στέργιος
Παρθένης Αριστείδης
Μυτηλιός Απόστολος
Κλάκιας Θεμιστοκλής
Λιάκος Απόστολος
Κουτσομήτσος Σωτήρης
Τριανταφύλλου Δημήτρης
Καρότος Θεόδωρος
Βασιλείου Επαμεινώντας
Καρναούτης Βασίλειος
Ευαγγελίου ή Νιάκας Χρ.




Το 1910 άρχισε να εφαρμόζεται για πρώτη φορά στο Αγρίνιο το σύστημα της επεξεργασίας καπνών σε «τόγκα».
Το 1920 είχαμε την πρώτη σύγκρουση των καπνεργατών με την εργοδοσία με αφορμή την «τόγκα», επειδή με το σύστημα αυτό οι εργοδότες χρησιμοποιούσαν γυναίκες που τα μεροκάματά τους ήταν πολύ χαμηλότερα από των αντρών, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανεργία στις τάξεις των καπνεργατών.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι τα αντρικά μεροκάματα στα καπνομάγαζα έφταναν τις 85 δρχ. ενώ τα γυναικεία στις 37 δρχ.
Το πρόβλημα της ανεργίας των καπνεργατών διογκώθηκε με την εγκατάσταση των Προσφύγων στο Αγρίνιο. Φτηνά εργατικά χέρια, λόγω της απελπιστικής οικονομικής κατάστασης των Προσφύγων.




Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΜΑΤΗΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1926


Το 1926 η κατακόρυφη άνοδος του συναλλάγματος, είχε άμεσες ευεργετικές επιπτώσεις στο καπνεμπόριο. Η Αγγλική λίρα πραγματοποίησε άλμα από τις 350 στις 450 δρχ., με αποτέλεσμα οι καπνέμποροι να κερδίσουν τεράστια ποσά.
Έτσι οι καπνεργάτες κινητοποιούνται και απαιτούν ανάλογη αύξηση στα πενιχρά τους μεροκάματα.
Οι καπνέμποροι, στις 31 Ιουλίου του 1926, ανακοινώνουν στο Σωματείο των καπνεργατών την απόφασή τους να αυξήσουν τα μεροκάματα των αντρών κατά 5 δρχ., δηλαδή στις 90 δρχ. και τα γυναικεία να καθηλωθούν στις 37 δρχ.
Αυτό θεωρείται «εμπαιγμός» και οι καπνεργάτες αξιώνουν 120 δρχ. σαν οροφή στα αντρικά μεροκάματα και αύξηση 15% στα γυναικεία. Οι καπνέμποροι αρνούνται κατηγορηματικά και έτσι οι καπνεργάτες πιστεύοντας ότι η αδιαλλαξία της εργοδοσίας θα καμφθεί, κήρυξαν απεργία το Σάββατο 31 Ιουλίου 1926.

Οι μέρες περνούσαν, οι δύο πλευρές έμεναν αμετακίνητες στις αρχικές θέσεις τους, οικονομική αντοχή από την μεριά των καπνεργατών δεν υπήρχε και ο κίνδυνος για απεργοσπαστικές ενέργειες ήταν ορατός.
Έτσι οι καπνεργάτες τέθηκαν σε κατάσταση επαγρύπνησης.

Η εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» της 11ης Αυγούστου 1926 δημοσιεύει:

«Μετά την κήρυξιν της απεργίας, οι απεργοί συνεκεντρούντο καθ’ ομίλους έξωθεν των καπνεργοστασίων και καπναποθηκών και ημπόδιζον την λειτουργίαν αυτών δι’ απεργοσπαστών ή ελευθέρων εργατών τρομοκρατούντες αυτούς. Την νύκτα εκοιμώντο έξωθεν των εργοστασίων, τοποθετούντες σκοπούς με «νούμερα», δια να μην πλησιάσουν οι ιδιοκτήται. Εκ της στάσεως αυτής των απεργών προεκλήθησαν και πολλά επεισόδια….»

 Το Σωματείο, μετά από 8 ημέρες απεργίας χωρίς καμία πρόοδο στις διαπραγματεύσεις, βρέθηκε μπροστά σε δίλημμα:
Αν συνέχιζε την απεργία, θα άρχιζε η διαρροή, αφού οι ανάγκες εκατοντάδων οικογενειών ήταν πιεστικές.
Αν αποφάσιζε την μαχητική παρουσία με δυναμικές συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις, η σύγκρουση με την Χωροφυλακή θα ήταν αναπόφευκτη.
Αποφασίζουν το δεύτερο και ζητούν άδεια για να συγκεντρωθούν οι απεργοί την Δευτέρα, 9 Αυγούστου, στην πλατεία της Αγοράς, (Πλατεία Στράτου, σημερινή Πλατεία Ειρήνης) εκεί όπου γίνονταν όλες οι πολιτικές εκδηλώσεις.
Οι αρχές αρνούνται και τους χορηγούν άδεια για την συγκέντρωσή τους στο χώρο της Αγίας Σωτήρας (το σημερινό Πάρκο), που τότε θεωρούνταν εκτός της πόλης.

  Πράγματι από το πρωί της Κυριακής 8 Αυγούστου, οι απεργοί άρχισαν να συγκεντρώνονται στον χώρο της Αγίας Σωτήρας, με μαύρες σημαίες πάνω στις οποίες έγραφαν:
«Δικαία απαίτησις, ή 100 δράμια ψωμί ή ένα χρόνο απεργία»

Γύρω στις 8 το πρωί είχαν συγκεντρωθεί γύρω στους 8000 απεργούς. Οι αρχές είχαν τοποθετήσει ισχυρή δύναμη χωροφυλακής στην «καμπή» της οδού Αγρινίου-Αμφιλοχίας, λίγο πιο πάνω από το Ταχυδρομείο και δύναμη Ευζώνων, που είχε έρθει από το Μεσολόγγι, έξω από το εξοχικό κέντρο «Χαραυγή».
(Το Ταχυδρομείο βρισκόταν στο οίκημα Κιτσοπάνου, περίπου στην δεξιά γωνία Παπαστράτου και Κιλκίς και η «καμπή» είναι το τέρμα της Παπαστράτου και αρχή της Βενιζέλου. Το εξοχικό κέντρο «Χαραυγή» βρισκόταν στο χώρο δίπλα από το σημερινό Εργατικό Κέντρο προς Πολυχρόνη.)
Μετά από τους λόγους που εκφωνήθηκαν, η συγκέντρωση διαλύθηκε και οι απεργοί σκορπίστηκαν άλλοι προς τον προσφυγικό συνοικισμό Αγ. Κωνσταντίνου και άλλοι προς την πόλη. Η ομάδα που κατευθύνθηκε προς την πόλη, ήρθε αντιμέτωπη με τις δυνάμεις της Χωροφυλακής. Ο ταγματάρχης Ζαμπετάκης που ήταν επικεφαλής, τους προέτρεψε να κατέβουν προς την πόλη ανά δύο άτομα. Οι απεργοί διαβεβαίωσαν τον Ζαμπετάκη ότι η συγκέντρωσή τους είχε διαλυθεί, αλλά αρνήθηκαν να χωριστούν σε ομάδες των δύο. Ακολουθεί συμπλοκή και η διαταγή του ταγματάρχη να πυροβολήσουν στον αέρα ήταν η αφορμή να επιτεθούν με πέτρες μερικές εργάτριες στην δύναμη της χωροφυλακής.
Οι σφαίρες που μέχρι τότε έπεφταν στον αέρα, γύρισαν προς τους απεργούς. 


Η κηδεία των Θεμιστοκλή Καρανικόλα και Βασιλικής Γεωργαντζέλη.
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στην συμβολή των οδών Παπαστράτου, Μπότσαρη και Σουλίου.

 
Μία σφαίρα βρίσκει στο κεφάλι τον νεαρό, σχεδόν παιδί, Θεμιστοκλή Καρανικόλα, που, σύμφωνα με μαρτυρίες, βρέθηκε τυχαία στο χώρο του επεισοδίου.
Μία άλλη σφαίρα τραυματίζει θανάσιμα την έγκυο καπνεργάτρια Βασιλική Γεωργαντζέλη, που ξεψύχησε λίγο αργότερα. Ήταν 29 ετών και είχε ήδη δύο παιδιά, τον Γεράσιμο 9 ετών και την Παρασκευή 5 ετών.
Ο εργάτης Δ. Τσαμπάς τραυματίζεται σοβαρά στο μπράτσο, που ακρωτηριάστηκε.
Το νέο διαδίδεται στο Αγρίνιο γρήγορα και η κηδεία της Βασιλικής Γεωργαντζέλη και του Θεμιστοκλή Καρανικόλα, γίνεται στον Άγιο Δημήτριο παίρνοντας μορφή συλλαλητηρίου.

Ο Τύπος της εποχής με πρωτοσέλιδα αναφέρθηκε στα αιματηρά γεγονότα της 8ης Αυγούστου.

 ======================================

Αναδημοσιεύτηκε και στο....http://www.agrinionews.gr/
Αναδημοσιεύτηκε και στο....http://e-oikodomos.blogspot.com/ Αναδημοσιεύτηκε και στο....http://seisaxthia.blogspot.com/


Αναδημοσιεύτηκε και στο.... http://www.istorikathemata.com/

Πέμπτη 4 Αυγούστου 2011

Ο Μεταξάς στο Αγρίνιο


Κάπου στα 1938...

Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη δύο χρόνια, στο σκοτεινό τούνελ της δικτατορίας του Μεταξά.
Ο δικτάτορας επισκέπτεται το Αγρίνιο, τόπο καταγωγής του από την πλευρά της μητέρας του, της Αγρινιώτισας Ελένης Τριγώνη.
Η πόλη φοράει τα καλά της και υποδέχεται τον Ιωάννη Μεταξά.





















Φωτογραφικό αρχείο Ξυθάλη



4 Αυγούστου 1937


4 Αυγούστου 1937

Μαθήτριες του Γυμνασίου Αγρινίου, χορεύουν στην κεντρική πλατεία Μπέλλου κατά τον εορτασμό της επετείου της 4ης Αυγούστου.






Εδώ με τον καθηγητή Βρεττό




Οι μαθήτριες του Γυμνασίου Αγρινίου γύρω από το πορτραίτο του Γεωργίου του Β' 





Οι φωτογραφίες είναι από το elia.org.gr




Kαι για την ιστορία......

Το Πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου


Στις εκλογές της 26ης Ιανουαρίου του 1936 οι Βενιζελικοί και οι Αντι-Βενιζελικοί δεν μπόρεσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση, με αποτέλεσμα ο Γεώργιος Β΄ να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού. 
Στις 9 Μαρτίου ο βασιλιάς διόρισε υπουργό στρατιωτικών τον Ιωάννη Μεταξά. 
Η αρχή για την δικτατορία της 4ης Αυγούστου είχε αρχίσει ήδη. 
Κανένα κόμμα, εκτός από το Κ.Κ.Ε., δεν αποδοκίμασε τον συγκεκριμένο διορισμό. Στις 14 Μαρτίου ορκίστηκε η κυβέρνηση Δεμερτζή, με αντιπρόεδρο και υπουργό στρατιωτικών τον Ιωάννη Μεταξά. 
Έναν μήνα μετά πέθανε αιφνιδίως από ανακοπή καρδιάς ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Δεμερτζής. Το τραγικό συμβάν έδωσε την ευκαιρία στον Μεταξά να αναρριχηθεί στην εξουσία. Έτσι στις 13 Απριλίου ο Γεώργιος Β΄ διόρισε τον ίδιο πρωθυπουργό, αφού έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.
Ο βουλευτής Ηλείας Βάσος Στεφανόπουλος είπε τότε: «Χρεωκοπήσαμεν ως κοινοβουλευτισμός, εξεπέσαμεν ως συνέλευσις και χάσαμε τον ψυχικόν σύνδεσμο προς τον λαόν. Διότι τι είδους ψυχικός σύνδεσμος είναι δυνατόν να διατηρηθή όταν ο μεν λαός φωνάζει δεν θέλω να με κυβερνήση ο Μεταξάς, ημείς δε αδιαφορούντες του απαντώμεν: Και όμως θα σε κυβερνήση ο Μεταξάς». 
Ο δρόμος είχε ανοίξει για τον Μεταξά. Και όμως πολλές εξέχουσες προσωπικότητες του τόπου είχαν επισημάνει τον κίνδυνο.
Ο Σοφούλης, πρόεδρος της Βουλής, αν και είχε επιφυλάξεις για το διορισμό του Μεταξά, έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης. 
Στις 30 Απριλίου του 1936 η Βουλή παραχώρησε με ψήφισμα απόλυτη ελευθερία στον Μεταξά. 
Το ψήφισμα διέκοπτε τις εργασίες της βουλής ως τις 30.9.36 και παρείχε εξουσιοδότηση στην Εκτελεστική εξουσία να εκδίδει νομοθετικά διατάγματα για όλα τα θέματα, κάτω από την επίβλεψη μιας 40μελούς επιτροπής, η οποία τελικά δεν λειτούργησε. 
Επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών και την ασταθή διεθνή κατάσταση, στις 4 Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς κατήργησε και τον κοινοβουλευτισμό με τη συγκατάθεση του Γεωργίου Β', ο οποίος διέλυσε τη Βουλή χωρίς να προκηρύξει εκλογές και ανέστειλε πολλά άρθρα του Συντάγματος.
(από το http://el.wikipedia.org)




Τρίτη 2 Αυγούστου 2011

Συναυλιακές ιστορίες για αγρίους από το Αγρίνιο του '79



Οι άγνωστοι Πυξ Λαξ τραγούδησαν το ’79 στο Αγρίνιο με αντάλλαγμα….κερασμένα ποτά!



Γράφει ο Γιάννης Συμψηρής




Η συναυλία που οι Πυξ Λάξ θα ήθελαν να ξεχάσουν για πάντα


Ξεκινάμε με μια ιστορία φόρο τιμής στο συγκρότημα με τη μεγαλύτερη επιτυχία στα σύγχρονα χρόνια, που έχει επανασυνδεθεί και μάλιστα παίζει στο τέλος της εβδομάδας στο Καρπενήσι μαζί με Μάλαμα και Αγγελάκα στο φεστιβάλ En’ Oresi που βγαίνει από το αρχαιοελληνικό «Εν Όρεσι» δηλαδή «Στα βουνά».



Είναι τέλη της δεκαετίας του '70(!)-τέλη του '79-και το νεαρό συγκρότημα (ακριβώς μια δεκαετία πριν κυκλοφορήσει την πρώτη του δισκογραφική δουλειά) που προσπαθεί να γίνει γνωστό έχει μόλις δώσει μια σειρά συναυλίες στα Γιάννενα. Κατεβαίνοντας από την όμορφη πόλη μας προς την Αθήνα κάποιος προτείνει να δοκιμάσουν την τύχη τους και στο Αγρίνιο.. Ποιος ξέρει ποιος είχε την απίθανη ιδέα… Σημειωτέον ότι το γκρουπ δεν είναι μεν γνωστό αλλά είναι σε πλήρη σύνθεση.

Φτάνουν στη γνωστή τότε ντίσκο «Φάνταζυ» (για όσους θυμούνται με συγκίνηση) και ζητούν από το προσωπικό να έρθουν σε επαφή με τον ιδιοκτήτη. Του λένε ότι είναι ένα καινούριο γκρουπ και θέλουν να μάθει το Αγρινιώτικο κοινό τη δουλειά τους… 
Οι διαβουλεύσεις που ακολουθούν για την αμοιβή δείχνουν ότι το γκρουπ είναι πρόθυμο να παίξει και τσάμπα με καλυμμένα τα ποτά του ασφαλώς, όπως ήταν πολύ συνηθισμένο στα χρόνια της αθωότητας. Κανένα πρόβλημα. Όλα ήταν έτοιμα για τη μεγάλη βραδιά.

Μόνο που το κοινό δεν ήταν έτοιμο για τους Πυξ Λαξ, ούτε εκείνοι για τα αδάμαστο Αγρινιώτικο κοινό. 
Το κράξιμο που έπεσε δεν ήταν τόσο αποτέλεσμα της κακής τους απόδοσης όσο ότι ήταν σύνηθες τότε στο Αγρίνιο κάποια αλάνια να αφήνουν το στίγμα τους στις ζωντανές εμφανίσεις.
Εν ολίγοις, ίσως και γιατί το κοινό δεν περίμενε ένα «πειραματικό» γκρουπ με δύσκολο τότε ύφος, ίσως και γιατί δεν ήξερε ότι έπαιζαν τσάμπα, τα «γιούααα» και τα «ζάτς» πήγαν σύννεφο(σ.σ. αμετάφραστα επιφωνήματα που αμφιβάλουμε αν απαντώνται αλλού στη χώρα). Μαζί και το διαχρονικό «τρρρρτ»(!) ή ο ήχος που κάνει το στόμα αν φυσήξει σε μια στενή τρύπα ανάμεσα στο αντίχειρα και το δείκτη που παραπέμπει σε γνωστή σωματική λειτουργία…


Περιττό, δε, να πούμε ότι άλλος προσπαθούσε να «ψαρώσει» τα μέλη του γκρουπ, ενώ γνωστός μετέπειτα μπον βιβέρ της νύχτας επίμονα προσπαθούσε να κάνει κάποιον από τους Πυξ Λαξ να πει «τι;» ή «ε;», κοινώς να ρίξει το γνωστό και ηρωϊκό Αγρινιώτικο «κολλάρισμα» της εποχής!

 Να μην τα πολυλογούμε η συναυλία κατέληξε σε τραγωδία και μετά ως εξής:
Τα τέσσερα μέλη αποκαμωμένα από αυτό που έζησαν να είναι γύρω από ένα μπουκάλι βότκα Krepkaya (για όσους θυμούνται με καυτερή πιπεριά) και να αναρωτιούνται τι συνέβη! Ήταν στο ξεκίνημά τους και είχαν ακμαίο ηθικό με αποτέλεσμα να μην καταβάλλονται εύκολα, αλλά δεν απέφυγαν τον πειρασμό να ρωτήσουν γνωστό στέλεχος του μαγαζιού-και αργότερα ιδιοκτήτη γνωστού μπαρ-γιατί όλα αυτά;
«Τι είχε ο κόσμος σήμερα; Γιατί έκαναν έτσι διάφοροι; Ήμασταν τόσο κακοί;» 
Για να πάρουν την καλύτερη δικαιολογία σαν απάντηση: 
«Μην κάνετε έτσι ρε παιδιά, σήμερα ήρθαν πολλοί αγρότες από τις γύρω περιοχές για χορό και πέσατε στη περίπτωση» 
Που να πεις ότι τη…μανούρα την έκαναν γνωστά τζιμάνια από την καρδιά της πόλης…


Έτσι για πρώτη και τελευταία φορά οι Πυξ Λαξ επισκέφτηκαν το Αγρίνιο και δεν ξαναπάτησαν!


Απόσπασμα από το άρθρο που δημοσιεύτηκε στο agrinionews
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ.

Οι φωτογραφίες είναι από συναυλία που έδωσαν οι Ζουγανέλης-Κούτρας το 1989 στο "ΥΠΟΓΕΙΟ" club, στο Αγρίνιο.